还在穿“球鞋+袜子的臭脚套装”？会玩的都开始秀凉鞋了！

Χαλκ??
Νικ?λιο ← Χαλκ?? → Ψευδ?ργυρο? - ↑ Cu ↓ Ag Περιοδικ?? Π?νακα?
百度 　　记者近日探访发现，与昌平类似，在北京怀柔、密云、房山等风景旅游区，均建有大量以“培训中心”为名的宾馆、度假村，总数达数十家，而这些培训中心的主管单位包括国家部委、市直机关单位及各类大型国企等。 Αυτοφυ?? χαλκ??. Προ?λευση: ΗΠΑ
Ιστορ?α
Ταυτ?τητα του στοιχε?ου
?νομα, σ?μβολο	Χαλκ?? (Cu)
Ατομικ?? αριθμ?? (Ζ)	29
Κατηγορ?α	Στοιχε?α μετ?πτωση?
ομ?δα, περ?οδο?, τομ?α?	11 ,4, d
Σχετικ? ατομικ? μ?ζα (Ar)	63,546 g/mol
Ατομικ?? ιδι?τητε?
Φυσικ? χαρακτηριστικ?
Η κατ?σταση αναφορ?? ε?ναι η πρ?τυπη κατ?σταση (25°C, 1 Atm) εκτ?? αν σημει?νεται διαφορετικ?

Ορειχ?λκινη διακοσμητικ? κεφαλ? τα?ρου απ? το βασιλικ? νεκροταφε?ο στο Ουρ τη? Μεσοποταμ?α?, 2550-2450 π.Χ.

Το χημικ? στοιχε?ο χαλκ?? (cuprum) ε?ναι μ?ταλλο με ατομικ? αριθμ? 29 και ατομικ? β?ρο? 63,546. ?χει θερμοκρασ?α τ?ξη? 1084,6 °C και θερμοκρασ?α βρασμο? 2567 °C. Το σ?μβολ? του ε?ναι Cu. ?χει κοκκινωπ? χρ?μα και ε?ναι ?λκιμο? και ελατ??. Αν?κει στην ομ?δα τη? 1η? κ?ρια? σειρ?? των στοιχε?ων μετ?πτωση?.

Ιστορ?α

Αρχαιοελληνικ? μπρο?ντζινο ν?μισμα του ?ρη, 208-205 π.Χ.

Σ?μφωνα με του? αρχαιολ?γου? ο χαλκ?? ε?ναι το πρ?το απ? τα μ?ταλλα που χρησιμοπο?ησε ο ?νθρωπο? για την κατασκευ? σκευ?ν, εργαλε?ων και ?πλων. Εκτιμ?ται ?τι ο χαλκ?? ?γινε γνωστ?? περ?που το 9.000 π.Χ., πιθαν?ν επειδ? απαντ? ω? αυτοφυ?? και δεν απαιτε? μεταλλουργικ? διαδικασ?α για την παρασκευ? του σε καθαρ? μορφ?.
Η χρ?ση καθαρο? χαλκο? ?ταν γνωστ? στη Μικρ? Ασ?α απ? το 6.500 π.Χ. εν? απ? τα μ?σα τη? 4η? χιλιετ?α? ?ρχισε να αναπτ?σσεται η μεταλλουργ?α που προκ?λεσε και την αστικοπο?ηση τη? Μεσοποταμ?α?. Περ? το 3.000 π.Χ. η χρ?ση χαλκο? ?ταν πλ?ρω? διαδεδομ?νη στην Εγγ?? Ανατολ?. Η χρ?ση του ορε?χαλκου ?ταν ευρ?τερα διαδεδομ?νη στη 2η χιλιετ?α μ?χρι την 1η ?που ακολο?θησε η ευρ?τερη χρ?ση του σιδ?ρου.

Ε?ναι επ?ση? γνωστ? ?τι η μεταλλουργ?α του χαλκο? ?ταν ενεργ? γενικ?τερα στο χ?ρο του Αιγα?ου (π.χ. στη Σ?ριφο) κατ? τη δι?ρκεια τη? Πρ?ιμη? Εποχ?? του Χαλκο?, η οπο?α θεωρητικ? σηματοδοτε? την ?ναρξη χρ?ση? του χαλκο? για την κατασκευ? εργαλε?ων, ?πλων, χρηστικ?ν αγγε?ων, κοσμημ?των κλπ.

Το αγγλικ? του ?νομα copper προκ?πτει απ? το λατινικ? Cuprum, λ?ξη η οπο?α με τη σειρ? τη? προ?ρχεται απ? το νησ? τη? Κ?πρου, ?που και εξορυσσ?ταν κατ? τη ρωμα?κ? εποχ?.

Προ?λευση-Μεταλλε?ματα χαλκο?

Υδρομεταλλουργικ? επεξεργασ?α μεταλλευμ?των χαλκο? στη Σκουρι?τισσα Κ?πρου

Ανευρ?σκεται αυτοφυ?? στη φ?ση, ωστ?σο σ?μερα τα κοιτ?σματα αυτοφυο?? χαλκο? ε?ναι ε?τε περιορισμ?να ε?τε μη οικονομικ? εκμεταλλε?σιμα, ?πω? το αποκαλο?μενο "Desseminated Copper Ore" στη Μοντ?να και ?λλε? Πολιτε?ε? των ΗΠΑ.

Περισσ?τερο συν?θη? ε?ναι η εμφ?νισ? του στο φλοι? τη? γη?, ω? θειο?χο ορυκτ?, ?πω? ο χαλκοπυρ?τη?(CuFeS₂), ο κοβελλ?νη? (CuS), ο χαλκοσ?νη? (Cu₂S), ο κυπρ?τη?, ο μαλαχ?τη? και ο αζουρ?τη?. Η συγκ?ντρωσ? του στα ορυκτ? αυτ? ε?ναι συν?θω? χαμηλ?. Τυπικ? μεταλλε?ματα χαλκο? περι?χουν απ? 0,5% χαλκ? (ανοικτ? ορυχε?α) ?ω? 1- 2% χαλκ? (υπ?γεια ορυχε?α).Μεταλλικ?? χαλκ?? παρ?γεται απ? τα παραπ?νω μεταλλε?ματα με πυρομεταλλουργ?α: φρ?ξη, σ?ντηξη και εξευγενισμ?.

Ο χαλκ?? εμφαν?ζεται επ?ση? σε μικρ?τερο βαθμ? στα οξειδωμ?να μεταλλε?ματα (ανθρακικ?, οξε?δια,υδροξυ-πυριτικ?, θειικ?). Μεταλλικ?? χαλκ?? παρ?γεται απ? αυτ? τα μ?ταλλα με υδρομεταλλουργ?α: εκχ?λιση (leaching), βιοεκχ?λιση (bioleaching) (π.χ. στη Σκουρι?τισσα Κ?πρου), εκχ?λιση σε οργανικ? διαλ?τη (solvent extraction) και ηλεκτραν?κτηση (electrowinning).

Τα μεταλλε?ματα χαλκο? απαντ?νται σε πολλο?? κοιτασματολογικο?? τ?που? παγκοσμ?ω?, μεταξ? των οπο?ων σημαντικ? ε?ναι τα μεταλλε?ματα πορφυρικο? τ?που ?που ε?ναι συν?θη? η παρ?λληλη μεταλλοφορ?α του χρυσο?. Επ?ση? μεγ?λη σημασ?α ω? μελλοντικ?? πηγ?? χαλκο? ?χουν οι περιεκτικ?τητε? χαλκο? στα πεδ?α ?κονδ?λων? (nodules) σε μεγ?λα β?θη σε ωκε?νιε? περιοχ??, καθ?? και σε κοιτ?σματα συμπαγ?ν θειο?χων μεταλλευμ?των που συνδ?ονται με ηφαιστειακ? δραστηρι?τητα.

Μια τρ?τη σημαντικ? πηγ? του χαλκο? ε?ναι τα σκραπ χαλκο? και κραμ?των χαλκο?. Η παραγωγ? χαλκο? απ? αντικε?μενα που ανακυκλ?νονται ε?ναι επ?ση? σημαντικ?: 10-15% τη? παραγωγ?? των ορυχε?ων.

Στην Ελλ?δα δεν παρ?γεται πρωτογεν?? χαλκ?? απ? "?δια" κοιτ?σματα. Ο δευτερογεν?? χαλκ?? (απ? ανακ?κλωση) που παρ?γεται δεν μπορε? να εκτιμηθε? με ακρ?βεια δι?τι πραγματοποιε?ται σε μεγ?λο βαθμ? απ? ?να κ?κλωμα παρ?νομων συλλεκτ?ν και μεταποιητ?ν που δεν ελ?γχονται απ? την ελληνικ? πολιτε?α . Εντο?τοι?, η μεταλλε?α και μεταλλουργ?α του χαλκο? ?ταν ενεργ? στον τ?πο μα? απ? τα αρχα?α χρ?νια, ειδικ?τερα στο χ?ρο του Αιγα?ου . Κοιτ?σματα χαλκο? υπ?ρχαν και υπ?ρχουν και στην ηπειρωτικ? Ελλ?δα, με αποκορ?φωμα το μεγ?λο κο?τασμα πορφυρικο? τ?που (χρυσο?-χαλκο?) στι? Σκουρι?? Χαλκιδικ??. Στην περιοχ? Λιμογ?ρδιου Λαμ?α? (σημ. Ναρθ?κι), υπ?ρχουν υπ?γειε? μεταλλευτικ?? στο?? αλλ? και χαλκομιγε?? εκβολ?δε? που αποδεικν?ουν τη λειτουργ?α και εκμετ?λλευση αρχα?ου μεταλλε?ου.

Παρασκευ?

Συν?θω? παρασκευ?ζεται με φρ?ξη μεταλλε?ματο? θειο?χου χαλκο?, οπ?τε παρ?γεται οξε?διο του χαλκο?, το οπο?ο αντιδρ? με τον θειο?χο και δ?νει καθαρ? χαλκ?:

2Cu₂S + 3O₂ → 2Cu₂Ο + 2SO₂

2Cu₂Ο + Cu₂S → 6Cu + SO₂

Ο παραγ?μενο? χαλκ?? δεν ?χει μεγ?λο βαθμ? καθαρ?τητα?. Γι' αυτ? υφ?σταται ηλεκτρ?λυση, οπ?τε η καθαρ?τητ? του φθ?νει το 99,9%, εν? στο ηλεκτρ?διο επικ?θονται σ?δηρο? και ?ργυρο?.

Φυσικ?? ιδι?τητε?

Ε?ναι μ?ταλλο με χαρακτηριστικ? χρ?μα (ερυθρ? του χαλκο?) και χαρακτηριστικ? μεταλλικ? λ?μψη. Ε?ναι επ?ση? μαλακ?? (σκληρ?τητα 2.5-3 στην Κλ?μακα Mohs δ?στηκτο? (σημε?ο τ?ξεω? 1084,6° C, σημε?ο βρασμο? 2562° C), ιδια?τερα ελατ?? και ?λκιμο?, πολ? καλ?? αγωγ?? τη? θερμ?τητα? και του ηλεκτρισμο?. Λ?γω τη? ιδι?τητ?? του ?ταν ε?ναι τηγμ?νο? να απορροφ? ατμοσφαιρικ? α?ρα, τον οπο?ο αποβ?λλει ψυχ?μενο?, δεν μπορο?ν να κατασκευασθο?ν χυτ? αντικε?μενα απ? χαλκ?. Δεν εμφαν?ζει σχιστ?τητα, εν? ?χει αν?μαλη θρα?ση. Ε?ναι τελε?ω? αδιαφαν??, ακ?μη και σε λεπτ? ελ?σματα. Δεν εμφαν?ζει μαγνητικ?? ιδι?τητε?. Σε επαφ? με ?λλα μ?ταλλα εμφαν?ζει διαφορ? δυναμικο? (φαιν?μενο Galvani).

Χημικ?? ιδι?τητε?

Ο χαλκ?? εμφαν?ζει δ?ο αριθμο?? οξε?δωση? (+1 και +2). Δεν ε?ναι ιδια?τερα δραστικ? μ?ταλλο γι' αυτ? και δεν αντιδρ? ε?κολα με ?λλα στοιχε?α και δεν χρησιμοποιε?ται ευρ?ω? ω? αναγωγικ?. Στον ατμοσφαιρικ? α?ρα καλ?πτεται αρχικ? απ? οξε?δι? του, το οπο?ο, με το διοξε?διο του ?νθρακα μετατρ?πεται σε ανθρακικ? χαλκ?, προσδ?δοντ?? του πρασινωπ? χρ?μα. Αντιδρ? με οξυγ?νο, θε?ο και αλογ?να προ? τι? αντ?στοιχε? εν?σει?. Δεν προσβ?λλεται απ? αραι? οξ?α ο?τε απ? πυκν? θειικ? οξ?, προσβ?λλεται απ? το νιτρικ? οξ? (HNO₃).

?χει δ?ο σταθερ? ισ?τοπα το ⁶³Cu και το ⁶⁵Cu.

Βιολογικ? σημασ?α

Ε?ναι απαρα?τητο ιχνοστοιχε?ο, τ?σο στα ζ?α ?σο και στα φυτ?. Ανευρ?σκεται σε ποικιλ?α ενζ?μων, ?πω? την υπεροξειδ?ση του Κυτοχρ?ματο? C και την υπεροξειδισμουτ?ση. Ορισμ?να μαλ?κια και αρθρ?ποδα ?χουν ω? μεταφορικ? ουσ?α των αναπνευστικ?ν αερ?ων την αιμοκυαν?νη (αντ? τη? αιμοσφαιρ?νη?), η οπο?α περι?χει χαλκ?.

Στα αν?τερα ζ?α ?χει διαπιστωθε? ?τι η παρουσ?α χαλκο? διευκολ?νει την απορρ?φηση σιδ?ρου απ? τον οργανισμ?. Η υπερβολικ? απ?θεση χαλκο? στου? ιστο?? προκαλε? τη Ν?σο του Wilson, εν? χρ?νια ?λλειψη χαλκο? προκαλε? δυσλειτουργ?α στη σ?νθεση ντοπαμ?νη?, με συν?πεια την εμφ?νιση κατ?θλιψη?, στη σ?νθεση μελαν?νη? απ? τα δερματικ? κ?τταρα καθ?? και δυσλειτουργ?ε? στον μεταβολισμ? των λιπ?ν και των τριγλυκεριδ?ων. Επ?ση?, μεγ?λη περιεκτικ?τητα χαλκο? εντοπ?ζουμε στι? μεμβρ?νε? του Κ.Ν.Σ, ?που με τη σταδιακ? με?ωσ? του, τα κ?τταρα θα δεσμ?υσουν τα επ?μενα μ?ταλλα που θα βρουν για να αναπληρ?σουν τα κεν? στι? μεμβρ?νε?, ?πω? Στρ?βιο & Υδρ?ργυρο, Αλουμ?νιο.

Χρ?σει?

Ηλεκτρονικ?

Χ?λκινα καλ?δια κυκλωμ?των

Η βιομηχαν?α ηλεκτρικ?ν και ηλεκτρονικ?ν ειδ?ν κ?νει ευρε?α χρ?ση χαλκο?, απ? τον οπο?ο κατασκευ?ζει π?ση? φ?σεω? αγωγο?? (καλ?δια), ηλεκτρονικ? εξαρτ?ματα, ?πω? πλακ?τε? τυπωμ?νων κυκλωμ?των, πην?α, ηλεκτρομαγν?τε? π?ση? φ?σεω? για ηλεκτροκινητ?ρε? και γενν?τριε? κτλ. Χρησιμοποιε?ται, επ?ση?, στι? κατασκευ?? κυματαγωγ?ν.

Οι υγρο? συσσωρευτ?? θειικο? οξ?ο? (π.χ. οι μπαταρ?ε? αυτοκιν?των) χρησιμοποιο?ν χαλκ? σε κ?θε ηλεκτροχημικ? στοιχε?ο

Το οξε?διο βαρ?ου - υττρ?ου - χαλκο? (YBa₂Cu₃O₇) φ?ρεται υπ? την εμπορικ? ονομασ?α YBCO και αποτελε? τη β?ση για την κατασκευ? πολλ?ν τ?πων Υπεραγωγ?ν.

Χημε?α

• Χρησιμοποιε?ται για την παρασκευ? φελ?γγειου υγρο? για την αν?χνευση των σακχ?ρων και γενικ?τερα παρουσ?α? αλδε?δικ?? ομ?δα?.
• Επ?ση? για την αν?χνευση ομ?δα? -C ≡ CH. Αν υπ?ρχει σχηματ?ζει ?ζημα.
• Ο μεταλλικ?? χαλκ?? και το οξε?δι? του χρησιμοποιο?νται ω? καταλ?τε?, κυρ?ω? οξε?δωση?.
• Εν?σει? του χαλκο? χρησιμοποιο?νται για τον χρωματισμ? του γυαλιο?

Διατροφ?

Ο χαλκ?? ε?ναι απαρα?τητο για τον ανθρ?πινο οργανισμ? ιχνοστοιχε?ο. Ο χαλκ?? μεταπ?πτει στον ανθρ?πινο ? ζωικ? οργανισμ? μεταξ? των μορφ?ν του μονοσθενο?? χαλκο? (Cu⁺¹) και στην πλειοψηφ?α του δισθενο?? χαλκο? (Cu⁺²). Ο χαλκ?? ?χει τη δυνατ?τητα να πα?ρνει και να δ?νει ε?κολα ηλεκτρ?νια και αυτ? εξηγε? και το σημαντικ? ρ?λο του στι? αντιδρ?σει? οξε?δωση?-αναγωγ?? (οξειδοαναγωγικ??) και τη δ?σμευση των ελε?θερων ριζ?ν. Ανευρ?σκεται στο κρ?α?, στα καρ?δια, τα οστρακ?δερμα, τα λαχανικ? και στου? σπ?ρου? (?λευρα ολικ?? ?λεση?).

Κατασκευ??

Μπακιρ?νια μαγειρικ? σκε?η

Ο χαλκ?? ε?ναι βιοστατικ? στοιχε?ο, δηλαδ? παρεμποδ?ζει την αν?πτυξη μικροοργανισμ?ν στην επιφ?νει? του. Λ?γω αυτ?? τη? ιδι?τητα? του, χρησιμοποιε?ται για την κατασκευ? βιοστατικ?ν ιν?ν, για π?μολα θυρ?ν και φ?λτρων σε κλιματιστικ?, ιδια?τερα σε νοσοκομειακ?? εγκαταστ?σει?. Παλαι?τερα ε?χε χρησιμοποιηθε? και στη ναυπηγικ?, επειδ? δεν επ?τρεπε την αν?πτυξη θαλ?σσιων οργανισμ?ν στα ?φαλα των πλο?ων.

Παλαι?τερα, αλλ? και σ?μερα κ?ποιε? φορ?? για λ?γου? αισθητικ??, κατασκευ?ζονταν σφυρ?λατα και ?λλα μαγειρικ? σκε?η απ? χαλκ? (κοιν?? μπακ?ρια). Η χρ?ση του? ?χει εγκαταλειφθε? λ?γω του ?τι προκαλο?σαν δηλητηρι?σει? απ? το οξε?διο που δημιουργε?ται κατ? το μαγε?ρεμα. Τα (σχετικ? σπ?νια σ?μερα) χ?λκινα μαγειρικ? σκε?η επικασσιτερ?νονται (το λεγ?μενο γ?νωμα) ? επικαλ?πτονται με ανοξε?δωτο χ?λυβα για να αποφε?γονται οι δηλητηρι?σει?. Ο χαλκ?? αν ?ρθει σε επαφ? με ?ξινα υλικ? με ph κ?τω απ? 6.5, που μπορε? να χρησιμοποιο?νται στο μαγε?ρεμα, και ιδια?τερα σε ψηλ?? θερμοκρασ?ε?, μπορε? να διαβρωθε? και να μολ?νει τι? μαγειρεμ?νε? τροφ?? με τοξικ? οξε?δια. Αντ?θετα, δεν υπ?ρχει κ?νδυνο? δι?βρωση? ?ταν ο χαλκ?? ?ρχεται σε επαφ? μ?νο με υγρ? ουδ?τερου ? βασικο? ph ?πω? το νερ? του δικτ?ου υδροδ?τηση? (ph 7.2 ω? 7.8). Για αυτ? το λ?γο η χρ?ση του χαλκο? για μαγειρικ? σκε?η ε?ναι σπ?νια, αλλ? χρησιμοποιε?ται εκτεταμ?να και ?φοβα, υπ? μορφ? κρ?ματο?, για την κατασκευ? των σωλην?σεων, στροφ?γγων, βρυσ?ν κτλ στα δ?κτυα υδροδ?τηση? π?σιμου νερο?.

Στην κατασκευ? κτιρ?ων χρησιμοποιε?ται για στ?γε? και σωλην?σει?. Στι? εφαρμογ?? του σε σωλην?σει? στα κτ?ρια περιλαμβ?νονται εκτ?? απ? αυτ?? μεταφορ?? θερμο? ? ψυχρο? νερο? οικιακ?? χρ?ση? υπ? π?εση, επ?ση? οι σωλην?σει? κεντρικ?? θ?ρμανση? με θερμαντικ? σ?ματα με ακτινοβολ?α, οι σωλην?σει? θ?ρμανση? δαπ?δων καθ?? και οι σωλην?σει? φυσικο? αερ?ου ? φωταερ?ου.

Ε?ναι βασικ? συστατικ? στην κατασκευ? νομισμ?των (κερμ?των).

Κρ?ματα

Κυρι?τερα κρ?ματ? του ε?ναι ο ορε?χαλκο? και ο μπρο?ντζο?, που χρησιμοποιο?νται σε ποικ?λε? κατασκευ??, ?πω? εργαλε?α, κατασκευ? ?πλων, δημιουργ?α αγαλμ?των (Ην?οχο? των Δελφ?ν, ?γαλμα τη? Ελευθερ?α?), διακοσμητικ?ν σκευ?ν, οργ?νων μ?τρηση? και μουσικ?ν οργ?νων (τα λεγ?μενα χ?λκινα πνευστ?).

Εξωτερικο? σ?νδεσμοι

• Διεθν?? Ινστιτο?το Χαλκο? Αρχειοθετ?θηκε 2025-08-14 στο Wayback Machine.
• Ευρωπα?κ? Ινστιτο?το Χαλκο?
• Η μεταλλουργ?α και οι χρ?σει? του Χαλκο?
• Ελληνικ? Ινστιτο?το Αν?πτυξη? Χαλκο?
• Κοιτ?σματα πορφυρικο? χαλκο? στην Ελλ?δα Αρχειοθετ?θηκε 2025-08-14 στο Wayback Machine.